پاروویروس در سگ‌ها
ویروس پاروو در سگ‌ها؛ هر آنچه باید بدانید
ویروس پاروو (Canine Parvovirus) یکی از جدی‌ترین بیماری‌های ویروسی و بسیار مسری در میان سگ‌هاست که به‌خصوص توله‌سگ‌ها و سگ‌های واکسینه‌نشده را هدف قرار می‌دهد. این بیماری می‌تواند به سرعت پیشرفت کند و در صورت عدم درمان به‌موقع، جان حیوان را به خطر بیندازد. در این مقاله، به بررسی علائم، علل، راه‌های پیشگیری و درمان ویروس پاروو در سگ‌ها می‌پردازیم.
پاروو چیست و چگونه سگ را مبتلا می‌کند؟
پاروو ویروسی است که سلول‌های در حال تقسیم سریع بدن را هدف قرار می‌دهد؛ از جمله سلول‌های روده، مغز استخوان، و در برخی موارد، بافت قلب. این ویروس می‌تواند باعث تخریب شدید بافت روده شود، که در نتیجه آن مانع جذب مواد مغذی شده و بدن حیوان به شدت ضعیف می‌شود.
ویروس پاروو در محیط بیرونی بسیار پایدار است و می‌تواند برای چندین ماه زنده بماند، به‌ویژه در محیط‌های مرطوب. این ویژگی باعث می‌شود که حتی تماس غیرمستقیم با محیط آلوده نیز باعث ابتلای سگ شود.
راه‌های انتقال ویروس پاروو
پاروو عمدتاً از طریق تماس مستقیم یا غیرمستقیم با مدفوع سگ آلوده منتقل می‌شود. سگ‌ها می‌توانند ویروس را از طریق موارد زیر دریافت کنند:
- تماس مستقیم با سگ آلوده
- خوردن یا لیسیدن اشیاء آلوده (ظروف غذا، اسباب‌بازی، کف زمین)
- تماس با لباس، کفش یا دستان فردی که با سگ آلوده تماس داشته است
- حضور در محیط‌هایی مانند پانسیون‌ها یا کلینیک‌هایی با ضدعفونی ناقص
علائم ویروس پاروو در سگ‌ها
نشانه‌های پاروو معمولاً ظرف ۳ تا ۷ روز پس از تماس با ویروس ظاهر می‌شوند. شایع‌ترین علائم عبارتند از:
- بی‌حالی شدید و کاهش فعالیت
- بی‌اشتهایی
- استفراغ مکرر
- اسهال آبکی یا خونی
- تب یا دمای پایین غیرعادی بدن
- کم‌آبی بدن (دهان خشک، لثه‌های رنگ‌پریده)
- افت ناگهانی وزن
- بوی بد دهان و مدفوع
در صورت مشاهده این علائم، اقدام فوری برای مراجعه به دامپزشک ضروری است.
توله‌سگ‌ها در بیشترین خطر هستند
توله‌سگ‌هایی که کمتر از ۶ ماه سن دارند، بیشترین آسیب‌پذیری را در برابر پاروو دارند، به‌ویژه اگر هنوز دوره واکسیناسیون را کامل نکرده باشند. سیستم ایمنی این حیوانات هنوز به اندازه کافی قوی نشده و ویروس به‌سرعت بدن آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
چگونه پاروو تشخیص داده می‌شود؟
دامپزشک معمولاً برای تشخیص پاروو از روش‌هایی مانند آزمایش سریع مدفوع استفاده می‌کند که وجود ویروس را در نمونه‌ی مدفوع سگ بررسی می‌کند. همچنین ممکن است آزمایش خون برای بررسی سطح گلبول‌های سفید و وضعیت آب بدن انجام شود. همچنین کیت‌هایی در این زمینه وجود دارند که با استفاده از بزاق دهان یا با قرار دادن در مقعد سگ می‌توانند تشخیص دهند، البته که تشخیص این کیت‌ها همیشه دقیق و درست نیست.
آیا پاروو درمان دارد؟
متأسفانه درمان اختصاصی برای حذف ویروس پاروو وجود ندارد. درمان این بیماری عمدتاً حمایتی و بر اساس علائم است، که شامل موارد زیر می‌شود:
- سرم‌درمانی و تزریق مایعات برای جبران کم‌آبی
- آنتی‌بیوتیک‌ها برای پیشگیری از عفونت‌های ثانویه
- داروهای ضد استفراغ و ضد اسهال
- تغذیه حمایتی از طریق سرنگ یا تزریق در صورت لزوم
- نظارت مستمر دامپزشکی
در موارد شدید، نیاز به بستری در کلینیک یا بیمارستان دامپزشکی وجود دارد. احتمال بهبود به میزان آسیب، سن حیوان، و سرعت شروع درمان بستگی دارد.
میزان مرگ‌ومیر چقدر است؟
در صورت درمان به‌موقع، نرخ بهبودی قابل‌قبول است و برخی منابع گزارش داده‌اند که بیش از ۷۰٪ از سگ‌های درمان‌شده بهبود پیدا می‌کنند. اما در صورت عدم درمان یا تشخیص دیرهنگام، خطر مرگ بسیار بالاست، خصوصاً در توله‌سگ‌ها.
پیشگیری؛ ساده‌ترین راه نجات
بهترین و مؤثرترین راه جلوگیری از ابتلای سگ به پاروو، واکسیناسیون منظم و کامل است. توله‌سگ‌ها معمولاً از سن ۶ هفتگی واکسیناسیون را شروع می‌کنند و باید هر چند هفته تا ۱۶ هفتگی واکسن تقویتی دریافت کنند. پس از آن، واکسن سالانه یا سه‌ساله برای حفظ ایمنی بدن ضروری است.
همچنین رعایت بهداشت و ضدعفونی محیط، اجتناب از تماس توله‌سگ با سگ‌های ناشناخته و عدم ورود آن‌ها به مکان‌های عمومی تا تکمیل دوره واکسیناسیون، بسیار مهم است.
آیا سگ مبتلا پس از بهبودی ناقل است؟
بله. سگ‌هایی که از پاروو بهبود یافته‌اند، می‌توانند تا چند هفته ویروس را از طریق مدفوع دفع کنند. بنابراین قرنطینه این سگ‌ها و رعایت بهداشت محیط اطرافشان تا اطمینان از پاکسازی کامل ویروس اهمیت زیادی دارد.
چگونه محیط را از ویروس پاک کنیم؟
پاروو بسیار مقاوم است و بسیاری از ضدعفونی‌کننده‌های خانگی روی آن اثری ندارند. برای از بین بردن ویروس، بهتر است از ضدعفونی کننده‌های پزشکی استفاده شود. محیط زندگی سگ، ظرف غذا، کف زمین و وسایل باید با دقت ضدعفونی شوند.
نکات مهم برای صاحبان سگ‌ها:
- از خرید توله‌سگ بدون کارت واکسیناسیون معتبر خودداری کنید.
- توله‌سگ را تا زمان تکمیل واکسن‌ها به محیط‌های عمومی نبرید.
- اگر سگ‌تان به پاروو مبتلا شده، تمام وسایل شخصی‌اش را یا ضدعفونی کنید یا دور بریزید.
- پس از بهبود کامل، تا چند هفته نکات بهداشتی را رعایت کنید.
- سگ‌های بهبود یافته می‌توانند ایمنی طبیعی کسب کنند، اما واکسیناسیون همچنان توصیه می‌شود.
سخن پایانی
ویروس پاروو تهدیدی جدی و واقعی برای سلامتی سگ‌هاست. اگرچه این بیماری بسیار مسری و در مواردی کشنده است، اما با آموزش، واکسیناسیون منظم، رعایت بهداشت و اقدام سریع در صورت مشاهده علائم، می‌توان تا حد زیادی از آن پیشگیری کرد. صاحبان سگ‌ها باید از اهمیت این بیماری آگاه باشند و اقدامات لازم را برای حفظ سلامتی حیوان خود انجام دهند.
