لوسمی در سگ‌ها ( سرطان خون)
.
لوسمی در سگ‌ها: آشنایی کامل با علائم، علل، تشخیص و درمان
مقدمه
لوسمی، یکی از جدی‌ترین انواع سرطان در سگ‌ها، بیماری‌ای است که سلول‌های خونی و مغز استخوان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. مغز استخوان، که درون استخوان‌ها قرار دارد، وظیفه تولید سلول‌های خونی به‌ویژه گلبول‌های سفید را بر عهده دارد. زمانی که این سلول‌ها به‌صورت غیرطبیعی و ناکامل تولید شوند، نه تنها عملکرد مؤثری در دفاع بدن ندارند، بلکه با تکثیر بی‌رویه، جای سلول‌های سالم را می‌گیرند و سلامت کلی بدن را به خطر می‌اندازند.
انواع لوسمی در سگ‌ها
لوسمی در سگ‌ها به‌طور کلی به دو نوع تقسیم می‌شود:
۱. لوسمی حاد (Acute Leukemia)
در این نوع، سلول‌های سفید به‌صورت نابالغ و با سرعت زیاد تولید می‌شوند. این سلول‌ها فاقد توان عملکردی‌اند و علائم بیماری در مدت زمان کوتاهی به‌طور شدید بروز پیدا می‌کند. لوسمی حاد پیش‌آگهی ضعیف‌تری نسبت به نوع مزمن دارد و اغلب در سگ‌های جوان‌تر دیده می‌شود.
۲. لوسمی مزمن (Chronic Leukemia)
در این نوع، سلول‌های سفید تقریباً بالغ هستند و عملکرد محدودی دارند، اما همچنان غیرطبیعی‌اند. بیماری به‌تدریج پیشرفت می‌کند و ممکن است تا مدت‌ها علائم خاصی نشان داده نشود. لوسمی مزمن معمولاً در سگ‌های مسن‌تر تشخیص داده می‌شود.
هر یک از این دو نوع می‌توانند به‌صورت "میلوژن" (تأثیر بر سلول‌های مغز استخوان) یا "لنفوسیتیک" (تأثیر بر سلول‌های لنفاوی) ظاهر شوند. در سگ‌ها، لوسمی لنفوسیتیک شایع‌تر از نوع میلوژن است.
علائم لوسمی در سگ‌ها
بسته به نوع لوسمی، علائم ممکن است از خفیف تا شدید متفاوت باشد. علائم رایج عبارت‌اند از:
- بی‌حالی و کاهش انرژی
- کاهش یا از دست دادن اشتها
- تب
- کاهش وزن بدون دلیل
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- تکرر ادرار
- عفونت‌های مکرر
- افزایش مصرف آب
- تورم شکم (به دلیل بزرگ شدن کبد یا طحال)
- بزرگ شدن غدد لنفاوی
در موارد لوسمی مزمن، سگ ممکن است تا مدت‌ها هیچ علامت مشخصی نداشته باشد.
علل احتمالی لوسمی در سگ‌ها
تا کنون دلیل دقیق بروز لوسمی در سگ‌ها شناخته نشده است، اما عوامل مختلفی ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهند:
تماس با مواد شیمیایی
تماس با ترکیبات شیمیایی خاص نظیر بنزن، که در انسان‌ها نیز عامل سرطان شناخته شده است، می‌تواند در ایجاد لوسمی نقش داشته باشد.
ژنتیک
اختلال در عملکرد سلول‌های بنیادی خونساز، که ممکن است ناشی از ناهنجاری‌های ژنتیکی باشد، یکی از عوامل مؤثر در ایجاد این بیماری است.
نژاد
برخی نژادها مانند گلدن رتریور و ژرمن شپرد بیشتر در معرض ابتلا به لوسمی مزمن لنفوسیتی هستند.
سن
لوسمی حاد معمولاً در سگ‌های جوان‌تر بروز می‌کند، در حالی که نوع مزمن در سگ‌های میانسال و مسن بیشتر دیده می‌شود.
جنسیت
بر اساس اطلاعات فعلی، تفاوتی بین جنس نر و ماده در احتمال ابتلا به لوسمی وجود ندارد.
نحوه تشخیص لوسمی در سگ‌ها
آزمایش خون
اولین گام در تشخیص لوسمی انجام آزمایش خون است. در این آزمایش، افزایش غیرطبیعی در تعداد گلبول‌های سفید ممکن است نشانه‌ای از بیماری باشد.
نمونه‌برداری از مغز استخوان
برای تشخیص قطعی، دامپزشک از مغز استخوان سگ نمونه‌برداری می‌کند (آسپیره یا بیوپسی مغز استخوان). این روش معمولاً تحت آرام‌بخشی یا بیهوشی سبک انجام می‌شود.
بررسی‌های تکمیلی
آزمایش‌هایی مانند بررسی کبد، طحال، و غدد لنفاوی نیز انجام می‌شود تا مشخص شود سلول‌های سرطانی به سایر بخش‌های بدن نفوذ کرده‌اند یا خیر.
درمان لوسمی در سگ‌ها
درمان لوسمی در سگ‌ها بیشتر با هدف کاهش علائم، افزایش طول عمر، و بهبود کیفیت زندگی انجام می‌شود، چراکه درمان قطعی وجود ندارد.
مراقبت حمایتی
- آنتی‌بیوتیک‌ها برای کنترل عفونت‌های ثانویه
- مکمل‌های تغذیه‌ای برای تقویت بدن
- تجویز مایعات برای مقابله با کم‌آبی
- رژیم غذایی مغذی و متعادل
شیمی‌درمانی
شایع‌ترین روش درمان برای کنترل لوسمی، شیمی‌درمانی است. داروهای شیمی‌درمانی معمولاً به‌صورت خوراکی یا تزریق وریدی تجویز می‌شوند. سگ‌های مبتلا به لوسمی مزمن معمولاً بهتر به شیمی‌درمانی پاسخ می‌دهند.
داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی
برای کاهش واکنش‌های شدید بدن به سلول‌های سرطانی و درمان، داروهایی مانند پردنیزولون یا کلرامبوکیل تجویز می‌شوند.
تزریق خون
در صورت کاهش شدید سلول‌های خونی سالم، ممکن است نیاز به تزریق خون وجود داشته باشد.
مدیریت طولانی‌مدت
سگ‌های مبتلا به لوسمی اغلب نیاز به مصرف طولانی‌مدت دارو دارند. پیگیری‌های منظم دامپزشکی و تغییر در سبک زندگی از جمله برنامه‌ریزی مالی و سازگاری با سطح انرژی سگ نیز مهم است.
پیش‌آگهی بیماری
- در لوسمی حاد، حتی با درمان، امید به زندگی معمولاً تنها چند هفته تا چند ماه است.
- در لوسمی مزمن، سگ‌ها ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها با کیفیت زندگی قابل قبول زندگی کنند.
سوالات متداول درباره لوسمی در سگ‌ها
چه مدت می‌توان سگ مبتلا به لوسمی را زنده نگه داشت؟
در نوع حاد، معمولاً چند هفته تا چند ماه؛ اما در نوع مزمن، تا چند سال هم ممکن است زنده بماند.
آیا لوسمی در سگ‌ها قابل درمان است؟
درمان قطعی وجود ندارد. هدف اصلی، مدیریت بیماری و افزایش کیفیت زندگی است.
علائم نهایی لوسمی چیست؟
بی‌حالی شدید، کاهش وزن، تنگی نفس، بی‌اشتهایی، و بی‌اختیاری ادرار و مدفوع از نشانه‌های مراحل پایانی بیماری هستند.
جمع‌بندی
لوسمی در سگ‌ها یک بیماری جدی و اغلب پیش‌رونده است که می‌تواند تأثیر عمیقی بر سلامت و کیفیت زندگی حیوان بگذارد. تشخیص به‌موقع، مراقبت صحیح، و مدیریت منظم درمانی می‌تواند به سگ‌ها کمک کند تا در برابر این بیماری، زندگی با کیفیت‌تری داشته باشند. نقش والدین حیوانات خانگی در این مسیر حیاتی است؛ از ایجاد محیطی آرام و تغذیه مناسب گرفته تا پیگیری منظم وضعیت سلامت سگ.
