بیماریهای تنفسی در سگها: نشانهها، درمان و راههای پیشگیری
مقدمه
سلامت دستگاه تنفسی یکی از جنبههای حیاتی نگهداری از سگها به شمار میرود. سگها نیز مانند انسانها مستعد ابتلا به انواع مختلف بیماریهای تنفسی هستند که میتوانند از یک سرماخوردگی ساده تا بیماریهای پیچیدهتر ریوی متغیر باشند. شناخت دقیق این بیماریها به صاحبان حیوانات کمک میکند تا در صورت مشاهده اولین علائم، اقدامات درمانی مناسب را آغاز کنند و از پیشرفت بیماری جلوگیری نمایند.
انواع بیماریهای تنفسی در سگها
سرفه سگدانی (Kennel Cough)
یکی از شایعترین بیماریهای تنفسی در سگها، سرفه سگدانی یا سندرم بیماری تنفسی عفونی سگ است. این بیماری بسیار مسری بوده و معمولاً در محیطهایی که تعداد زیادی سگ به صورت گروهی زندگی میکنند مانند پانسیونها و مراکز نگهداری شیوع مییابد.
علائم این بیماری شامل سرفه خشک و شدید، عطسه، ترشح بینی و گاهی تب است. در اکثر موارد بیماری خفیف بوده و طی چند روز بهبود مییابد. با این حال، برخی سگها ممکن است به عفونتهای ثانویه مبتلا شوند که درمان دقیقتری را میطلبد.
آنفولانزای سگها (Canine Influenza)
آنفولانزای سگها توسط ویروسهای اختصاصی حیوانات ایجاد میشود که عمدتاً از طریق تماس مستقیم با سگ آلوده منتقل میشوند. علائم آنفولانزا شامل سرفه مداوم، تب، کاهش اشتها، بیحالی و آبریزش بینی است. برخی از سگها ممکن است علائم خفیفی نشان دهند اما در مواردی نیز بیماری میتواند به پنومونی پیشرفته تبدیل شود.
پنومونی (ذاتالریه)
پنومونی در سگها میتواند در اثر ویروسها، باکتریها، قارچها و یا استنشاق مواد خارجی ایجاد شود. علائم این بیماری شامل سرفه مرطوب و مکرر، تب بالا، بیحالی، دشواری در تنفس و کاهش وزن است. پنومونی به دلیل خطرات بالای آن برای سلامت سگ، نیازمند مراقبت ویژه و درمان فوری دامپزشکی است.
فروپاشی نای (Collapsing Trachea)
در برخی از نژادهای کوچک مانند یورکشایر تریر و پامرانیان، ممکن است فروپاشی نای مشاهده شود. این مشکل به دلیل ضعف ساختاری نای ایجاد شده و منجر به سرفههای شدید، خسخس و دشواری در تنفس میشود. شدت این بیماری از خفیف تا شدید متغیر است و در موارد حاد ممکن است به جراحی نیاز باشد.
بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)
این بیماری مزمن به علت التهاب مداوم در مسیرهای تنفسی ایجاد میشود. سگهایی که دچار COPD هستند، معمولاً دچار تنفس دشوار، سرفه مکرر و خستگی زودرس میشوند. درمان این بیماری معمولاً شامل داروهای گشادکننده مجاری تنفسی و مراقبتهای حمایتی است.
سندرم راههای هوایی نژادهای پوزه کوتاه (BOAS)
نژادهایی مانند بولداگ انگلیسی، پاگ و بوکسور به دلیل ساختار خاص جمجمه و راههای هوایی خود، در معرض مشکلات شدید تنفسی قرار دارند. این مشکلات ممکن است از دوران تولگی بروز کند و در بسیاری از موارد نیاز به مداخلات جراحی جهت اصلاح ساختار مجاری تنفسی وجود دارد.
علائم هشدار دهنده بیماریهای تنفسی در سگها
برخی نشانهها ممکن است به صاحبان حیوانات در تشخیص زودهنگام بیماریهای تنفسی کمک کند. این علائم شامل سرفه مکرر، عطسه، ترشحات بینی و چشم، کاهش اشتها، بیحالی، تب، خسخس و دشواری در تنفس هستند. در صورت مشاهده هر یک از این نشانهها، مراجعه سریع به دامپزشک بسیار ضروری است.
روشهای تشخیص بیماریهای تنفسی
تشخیص دقیق این بیماریها نیازمند معاینات دامپزشکی حرفهای است. دامپزشک با گرفتن شرح حال دقیق، انجام معاینه بالینی و بهرهگیری از روشهای تصویربرداری مانند رادیوگرافی قفسه سینه، میتواند علت اصلی بیماری را شناسایی کند. در موارد مشکوک به عفونت باکتریایی یا ویروسی، انجام آزمایشات تخصصی مانند PCR یا کشت ترشحات برای تعیین نوع دقیق عامل بیماریزا ضروری است.
روشهای درمانی بیماریهای تنفسی در سگها
درمان به نوع و شدت بیماری بستگی دارد. بسیاری از عفونتهای ویروسی خفیف تنها به مراقبت حمایتی نیاز دارند که شامل استراحت، تغذیه مناسب، آب کافی و مرطوب نگه داشتن هوا میشود. در موارد شدیدتر، دامپزشک ممکن است آنتیبیوتیکها، داروهای ضد التهاب، برونکودیلاتورها و حتی اکسیژندرمانی را تجویز کند. درمان فروپاشی نای یا سندرم نژادهای پوزه کوتاه در موارد شدید به جراحی نیاز خواهد داشت.
پیشگیری از بیماریهای تنفسی در سگها
مهمترین گام در پیشگیری، رعایت برنامههای واکسیناسیون است. واکسنهایی مانند واکسن دیستمپر، پاراینفلوآنزا، آدنوویروس نوع ۲، Bordetella و واکسن آنفولانزای سگ میتوانند تا حد زیادی خطر ابتلا به بیماریهای تنفسی را کاهش دهند.
علاوه بر واکسیناسیون، رعایت بهداشت محیط، جلوگیری از تماس با سگهای بیمار، تهویه مناسب محل نگهداری سگها، کاهش تراکم حیوانات در پانسیونها و استفاده از وسایل اختصاصی برای هر سگ در مکانهای عمومی اهمیت ویژهای دارند.
نتیجهگیری
بیماریهای تنفسی در سگها با وجود شیوع بالا، در اغلب موارد قابل پیشگیری و درمان هستند. آگاهی صاحبان حیوانات از علائم اولیه و مراجعه به موقع به دامپزشک نقش کلیدی در کنترل و درمان این بیماریها دارد. مراقبت منظم، واکسیناسیون کامل و رعایت اصول بهداشتی، از جمله اقدامات اساسی برای حفظ سلامت سیستم تنفسی سگها محسوب میشوند.
شکیبا باشید ...