۵ اشتباه رایج در تغذیه حیوانات خانگی که باید از آن‌ها پرهیز کنید
حیوانات خانگی مثل اعضای خانواده ما هستند؛ ما با آن‌ها زندگی می‌کنیم، به آن‌ها عشق می‌ورزیم، نگران حالشان می‌شویم و در نهایت تمام تلاش‌مان را برای تأمین سلامتی‌شان می‌کنیم. اما یکی از مهم‌ترین ارکان سلامتی که بسیاری از صاحبان حیوانات به آن توجه کافی نمی‌کنند، تغذیه صحیح است.
بسیاری از مشکلات جسمی و رفتاری سگ‌ها و گربه‌ها، به‌طور مستقیم به اشتباهات تغذیه‌ای بازمی‌گردد. اشتباهاتی که شاید در ظاهر بی‌اهمیت به نظر برسند، اما در درازمدت می‌توانند منجر به بیماری‌های مزمنی مانند چاقی، دیابت، بیماری کلیوی یا حتی نارسایی کبدی شوند.
در این مقاله به بررسی ۵ مورد از رایج‌ترین اشتباهاتی که در تغذیه حیوانات خانگی اتفاق می‌افتد می‌پردازیم. نکته مهم اینجاست که شناخت این اشتباهات و جایگزینی رفتار درست، کار پیچیده‌ای نیست؛ فقط کمی آگاهی، دقت و برنامه‌ریزی می‌خواهد.
اشتباه اول: تغذیه حیوان با غذای انسان
یکی از تصورات رایج این است که «اگر چیزی برای من خوب است، برای حیوانم هم مفید است». این طرز فکر اشتباه است. سیستم گوارشی حیوانات، به‌ویژه سگ‌ها و گربه‌ها، با بدن انسان تفاوت زیادی دارد و نمی‌تواند همه مواد غذایی انسانی را هضم کند یا تحمل نماید.
خطرات غذای انسان برای حیوان:
- ادویه و چاشنی‌ها: پیاز، سیر، نمک، فلفل و روغن فراوان برای سگ و گربه سمی یا مضر هستند.
- غذاهای چرب یا سرخ‌شده: باعث بیماری‌های کبد، لوزالمعده و مشکلات گوارشی می‌شوند.
- غذاهای شیرین: شکلات، کیک و شیرینی برای حیوانات کاملاً ممنوع است و حتی مقادیر کم آن‌ها ممکن است کشنده باشد.
- استخوان پخته: مخصوصاً استخوان مرغ یا ماهی، می‌تواند موجب سوراخ‌شدن روده یا خفگی شود.
پس چه غذایی مجاز است؟
برخلاف تصور، غذای خانگی سالم و ساده می‌تواند جایگزین مناسبی برای غذای صنعتی باشد، البته اگر اصولی و متعادل باشد:
غذاهای خانگی مفید شامل:
- مرغ یا گوشت آب‌پز بدون استخوان
- تخم‌مرغ آب‌پز (هفته‌ای ۱ تا ۲ بار)
- برنج یا ماکارونی ساده آب‌پز بدون نمک و روغن
- سیب‌زمینی یا هویج پخته‌شده
- کدو، کلم بروکلی، نخودفرنگی بخارپز
- سیب یا موز خردشده (در حد کم)
مهم‌ترین اصل: غذا مخصوص انسان که با نمک، ادویه، پیاز، سیر یا روغن زیاد پخته شده، هرگز نباید به حیوان خانگی داده شود.
اشتباه دوم: زیاده‌روی در مصرف تشویقی‌ها
تشویقی‌ها ابزار فوق‌العاده‌ای برای آموزش حیوان و نشان‌دادن محبت هستند. اما اگر به‌درستی استفاده نشوند، می‌توانند تأثیرات منفی زیادی روی سلامت حیوان داشته باشند.
چرا تشویقی زیاد بده؟
- کالری بالا: بیشتر تشویقی‌ها، حتی اگر از برندهای معتبر باشند، دارای چربی بالا هستند.
- تغییر ذائقه: حیوان ممکن است دیگر تمایلی به غذای اصلی نداشته باشد و فقط تشویقی بخواهد.
- وابستگی رفتاری: بعضی حیوانات یاد می‌گیرند فقط در ازای گرفتن تشویقی از دستورات اطاعت کنند.
- چاقی و دیابت: استفاده بی‌رویه، یکی از دلایل اصلی چاقی در حیوانات خانگی محسوب می‌شود.
راهکار چیست؟
- از تشویقی فقط برای آموزش و در مواقع خاص استفاده کنید.
- روزانه بیشتر از ۵ تا ۱۰٪ کالری مصرفی حیوان نباید از تشویقی باشد.
- تشویقی‌های طبیعی مثل تکه‌های کوچک سیب یا مرغ پخته، جایگزین‌های مناسبی هستند.
اشتباه سوم: عدم توجه به سن، نژاد و ویژگی‌های بدنی حیوان
هر حیوانی نیاز تغذیه‌ای منحصر به خودش دارد. این نیاز بر اساس عواملی مانند سن، سطح فعالیت، وضعیت سلامت، نژاد، وزن و حتی فصل می‌تواند متفاوت باشد. نادیده گرفتن این تفاوت‌ها یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات در تغذیه حیوانات خانگی است.
مثال‌هایی از تفاوت‌های نیاز غذایی:
- توله‌سگ‌ها به غذای غنی از پروتئین و انرژی بالا نیاز دارند.
- سگ‌های پیر به غذای کم‌چربی و پُر فیبر نیاز دارند تا دچار مشکلات گوارشی نشوند.
- گربه‌های پرشین به غذای نرم‌تر و سرشار از امگا ۳ نیاز دارند برای سلامت پوست و مویشان.
- سگ‌های نژاد بزرگ‌تر مثل ژرمن شپرد یا روتوایلر، باید غذای مخصوص رشد مفاصل دریافت کنند.
چه باید کرد؟
- غذاهای خشک و کنسروی برندهای معتبر، معمولاً دارای نسخه‌های جداگانه برای سنین و نژادهای مختلف هستند.
- از دامپزشک برای طراحی یک رژیم غذایی شخصی‌سازی‌شده کمک بگیرید.
- برچسب مواد غذایی را بخوانید و بر اساس وزن و سن حیوان، مقدار درست را محاسبه کنید.
اشتباه چهارم: نداشتن برنامه غذایی منظم
تغذیه بی‌برنامه، درست مانند انسان، برای حیوانات هم مضر است. دادن غذا در زمان‌های نامنظم، با مقدارهای متفاوت، باعث می‌شود سیستم گوارشی حیوان دچار بی‌نظمی شود.
مشکلاتی که ممکن است پیش بیاید:
- پرخوری یا کم‌خوری
- چاقی یا لاغری شدید
- استرس تغذیه (اضطراب ناشی از نبودن غذا)
- بی‌نظمی در دفع
راهکار ساده و مفید:
- توله‌سگ: ۳ تا ۴ وعده کوچک در روز
- سگ بالغ: ۲ وعده مشخص در روز (مثلاً ساعت ۹ صبح و ۷ شب)
- گربه بالغ: ۲ تا ۳ وعده بسته به سبک زندگی‌اش
اگر شاغل هستید، می‌توانید از ظرف غذادهی خودکار (automatic feeder) استفاده کنید.
اشتباه پنجم: بی‌توجهی به آب
خیلی‌ها گمان می‌کنند چون حیوان غذایش را خورده، پس مشکلی ندارد. اما کم‌آبی یکی از رایج‌ترین مشکلات پنهان در میان حیوانات خانگی است. کم‌آبی می‌تواند به بیماری‌های جدی کلیوی، اختلالات گوارشی، سنگ مثانه و حتی بی‌حالی منجر شود.
نشانه‌های کم‌آبی در سگ یا گربه:
- ادرار تیره یا کم‌حجم
- زبان خشک
- بی‌حالی و افت انرژی
- کاهش اشتها
توصیه‌ها:
- ظرف آب همیشه باید پر و تمیز باشد.
- از ظروف استیل یا سرامیکی استفاده کنید؛ ظروف پلاستیکی می‌توانند میکروب بگیرند.
- در هوای گرم، از یخ یا آب سرد بدون یخ برای خنک‌کردن بدن حیوان استفاده کنید.
- گربه‌ها معمولاً کم آب می‌نوشند؛ می‌توانید آب را به غذای کنسروی‌شان اضافه کنید.
